Prof. Herman Matthijs doceert het vak 'Politieke structuren van de VSA’ in de bachelor of Science Politieke wetenschappen en Sociologie.
Deze triomf van Trump is een ongekende politieke prestatie. Zowat een jaar geleden werd hij weggelachen als kandidaat voor de republikeinse nominatie. Deze laatste heeft hij vlot binnengehaald en ondanks alle commentaren gaat Trump vlot naar 306 kiesmannen. Alleen de meerderheid in het kiescollege telt en dat is de confederale erfenis uit 1789. Dit systeem wijzigen vereist een grondwetswijziging en is zeker niet aan de orde. Clinton haalde wel iets meer stemmen (60,8 miljoen tegen 60,3) en Trump haalde 30 van de 50 staten binnen. Maar deze laatste twee parameters hebben geen belang.
Ivoren toren
Donald Trump weet maar al te best hoe hij in de media moet geraken en dat doet hij met confronterende uitspraken waartegen er veel oppositie bestaat, maar ook instemming bij een belangrijk deel van de kiezers. Bovendien weet de man blijkbaar goed waar de gewone Amerikaan mee bezig is en hoe men in het echte leven denkt over allerlei problemen. Hillary Clinton was te zeker en heeft, vanuit haar ivoren toren, weinig aandacht besteed aan de echte noden van de gewone Amerikaan. Normaliter zou men die ingesteldheid verwacht hebben van een democrate, maar Trump wist als geen ander de gevoelige snaren te raken bij het Amerikaans buikgevoel.
Nederlaag
Trump staat ook voor het ‘changement de decor’ en heeft de onvrede onder de bevolking het beste ingeschat. Aan Clinton was niets nieuws en ze sleept ook haar verleden mee van talrijke schandalen alsook haar niet al te populair imago. Inderdaad wordt in Europa die Amerikaanse populariteit van Hillary Rodham al jaren overschat. Met een andere jongere en nieuwere vrouw had de partij wel kans gehad. Maar de democratische partij werd gekaapt door de Clintons met alle resultaten vandien. Ook de zeer goede resultaten van Senator Sanders, tijdens de voorverkiezingen, werden door het Hillary-kamp genegeerd. Men kan eindeloos discussiëren over dit resultaat. Maar Trump zal President worden en deze nederlaag hebben de democraten aan zichzelf te wijten. De nacht der lange messen zal nu plaats vinden bij de democraten.
Ruime voorsprong
De Amerikaanse kiezer heeft op 8 november jongstleden alleen 538 kiesmannen verkozen en die moeten op 19 december per staat en te Washington DC hun stem uitbrengen. Pas op 3 januari zal het nieuw verkozen Congres officieel aankondigen wie verkozen is door de kiesmannen. Gezien zijn ruime voorsprong in het kiescollege zal dit Donald Trump worden met Pence als vicepresident.
Republikeinen
Bij de republikeinen is er al aardig wat ruzie gemaakt gedurende de laatste maanden. Maar RNC voorzitter Reince Priebus heeft in alle stilte toch de eenheid kunnen behouden in zijn partij. Aangezien de Grand Old Party (GOP) de President heeft en de meerderheid behoudt in beide kamers van het Congres alsook in het college van de 50 statelijke Gouverneurs, kan ze alles alleen beslissen. Bovendien zijn er in het kader van het spoils systeem 4000 duizend topfuncties in de federale administratie te verdelen. Daardoor zal niemand ruzie gaan maken. Voor de republikeinen is dit een uitgelezen kans om hun zin door te drijven. Op korte termijn is het vooral uitkijken naar de verkozen vicepresident Mike Pence en Chris Christie, de gouverneur New Jersey, die het transitiecomité gaan leiden. De GOP kan zich nu niet meer wegsteken achter de onwil van het Witte Huis. Want deze partij heeft nu zelf alle macht en moet de verantwoordelijk nemen om de nationale - en internationale problemen te helpen oplossen. De GOP is een eerder conservatieve partij, maar kent ook liberalere vleugels (vb. Christie). Hillary Clinton behoort trouwens tot de conservatieve vleugel van de democratische partij, in tegenstelling tot Obama en Sanders.
Brexit
De Europese winnaar van deze Trump-Pence zege is, zonder enige twijfel, de Britse conservatieve regering onder leiding van mevrouw May. Daardoor krijgt zij een niet onbelangrijke steun in de rug bij de Brexit-onderhandelingen. Aangezien vele Europese landen van heden tot eind 2017 in verkiezingscampagnes zitten, komt PM May in een uitgelezen Europese machtspositie.
Underdog
Deze verkiezing heeft nog eens bewezen dat de positie van underdog en anti-establishmentfiguur geen electorale windeieren legt. De ‘very presidential’ speech in de Trump HQ te NYC was van hoog niveau. Men zag onmiddellijk het positieve resultaat op de beurzen. Maar de GOP zal moeten regeren, want het volgende politiek examen voor Trump-Pence is al in november 2018.
Lees ook de bijdragen van prof. Matthijs in Knack:
Tien redenen waarom Hillary toch nog kan verliezen.
De triompf van Trump is een ongekende politieke prestatie.
Make America Great Again?
Policy forum: “Trump triumph: Critically catastrophic or overly ominous for the EU?”
Save the date: het Institute for European Studies van de Vrije Universiteit Brussel organiseert op 23 november een policy forum “Trump triumph: Critically catastrophic or overly ominous for the EU?”
- 23 November 2016, 12:00 - 14:00
- Institute for European Studies
- Pleinlaan 5, 1050 Brussels