De ULB en de VUB zijn erg bezorgd na de geweldadige aanval op de Russische journaliste Elena Milashina in Grozny op 6 februari 2020. Elena Milashina, Doctor Honoris Causa van de twee universiteiten ter gelegenheid van Difference Day op 3 mei 2019 in Brussel, staat symbool voor de persvrijheid die steeds opnieuw moet worden verdedigd.
Journaliste Elena Milashina was naar Grozny gereisd om het proces bij te wonen van een blogger, Islam Nukhanov, die kritische commentaren had gepubliceerd over de luxueuze levensstijl van de Tsjetsjeense elites en plotseling werd beschuldigd van het bezit van wapens. Ze werd vergezeld door mensenrechtenadvocaat Marina Dubrovina, die in de lobby van haar hotel ook werd aangevallen door ongeveer vijftien niet-geĆÆdentificeerde personen.
De aanval volgde op verschillende bedreigingen van Elena Milashina, die al enkele jaren onderzoek doet naar mensenrechtenschendingen in Tsjetsjeniƫ. De Tsjetsjeense autoriteiten hebben de hele Novaya Gazeta krant in 2017 bedreigd, nadat Elena Milashina de massale zuiveringen tegen de LGBT-gemeenschap in Tsjetsjeniƫ aan het licht had gebracht. In oktober 2019 maakte het hoofd van de Republiek Ramzan Kadyrov zelf lasterlijke opmerkingen tegen Elena na de publicatie van een onderzoek naar de lopende zuiveringen binnen de Tsjetsjeense autoriteiten.
Op 3 mei 2019, de Internationale Dag van de Persvrijheid, kreeg Elena Milashina een eredoctoraat van de UlB en VUB op Difference Day. Hiermee wilden de universiteiten de aandacht vestigen op de strijd die zij en haar collegaās voeren voor het behoud van de onafhankelijke onderzoekspers in Rusland.
Tijdens de receptie na haar onderscheiding liet Elena Milasjina weten dat zij de eer van het eredoctoraat wilde delen met al haar collegaās, in het bijzonder de zes redactieleden van Novaja Gazeta die sinds 2000 waren vermoord: Joeri Tsjekotsjikhine, Igor Domnikov, Anna Politkovskaja, Stas Markelov, Anastasia Baboerova en Natalia Estemirova.
De ULB en de VUB willen hun volledige steun betuigen aan Elena Milashina. Zij roepen de Russische autoriteiten op zo snel mogelijk een onpartijdig onderzoek in te stellen naar de gebeurtenissen van 6 februari en daarmee ook de daders te identificeren. Zij hopen ook dat er veiligheidsmaatregelen kunnen worden genomen om de journaliste in staat te stellen haar werk voort te zetten.
Wie is Elena Milashina?
Elena Milashina is een Russische onderzoeksjournaliste die werkt voor de Novaya Gazeta, een tweewekelijkse krant die in 1993 werd opgericht en waarvan sinds 2003 zes journalisten werden vermoord. Zij deden vooral onderzoek naar mensenrechtenschendingen, corruptie en de oorlog in Tsjetsjeniƫ. Elena Milashina heeft regelmatig bedreigingen ontvangen. Sommigen daarvan waren gericht aan de gehele redactie van haar krant, vaak waren de bedreigingen aan haar persoonlijk.
Elena Milasjina nam in 2006 de rol over van Anna Politkovskaja, een internationaal erkende Russische onderzoeksjournaliste die in dat jaar werd vermoord. Anna Politkovskaja versloeg de tweede Tsjetsjeense oorlog en de straffeloosheid daarvan voor de krant Novaja Gazeta. Hoewel de gerechtelijke procedure heeft geleid tot de veroordeling van een aantal daders, zijn de aanstichters van deze moord - die plaatsvond aan de vooravond van de publicatie over de martelingen die in deze republiek door haar leider Ramzan Kadyrov zijn gepleegd - nooit geĆÆdentificeerd.
Elena Milashina onderzocht op haar beurt extreem gevoelige onderwerpen. Daarmee stelde ze zichzelf bloot aan enorme risicoās in Rusland, waar de overheid een groot deel van de informatie in handen heeft. Zo onderzocht ze het zinken van de onderzeeĆ«r Koersk in 2000 en de gijzeling die resulteerde in een bloedige en moorddadige aanval van de Russische speciale troepen op het Doubrovka-theater in Moskou in 2002. Ze schreef over de gijzeling in Beslan op 1 september 2004, die leidde tot een aanval van de speciale strijdkrachten, waarbij 300 mensen, waaronder 186 kinderen, zijn omgekomen. Ze schreef over de moorden op de zusters Anna Politkovskaja en Natalia Estemirova. Ze schreef over de mishandelingen die in de naoorlogse situatie in TsjetsjeniĆ« waren gepleegd. Zij was het die de massale razziaās tegen de LGBT-gemeenschap in 2017 en begin 2019 in TsjetsjeniĆ« onthulde.